📝Tội Phỉ báng bằng văn bảng (Libel)
*** Lưu ý: Chúng tôi không phải là luật sư và không đưa ra tư vấn pháp lý. Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và giáo dục.
Phỉ báng bằng văn bản, hay còn gọi là "Libel", là hành vi lan truyền thông tin sai sự thật dưới dạng chữ viết nhằm làm tổn hại đến danh dự, uy tín hoặc cuộc sống của người khác. Hành vi này khác với "Slander", tức là phỉ báng bằng lời nói. Phỉ báng bằng văn bản có thể xuất hiện trên mạng xã hội, báo chí, email, blog, trang web cá nhân, hoặc bất kỳ hình thức nào có thể lưu trữ và lan truyền thông tin sai lệch đến công chúng.
Tại Alberta, tội phỉ báng hiếm khi bị truy tố hình sự mà thường được xử lý dưới dạng dân sự. Điều đó có nghĩa là người bị hại phải tự mình khởi kiện ra tòa án để đòi bồi thường thiệt hại về tài chính, tinh thần hoặc danh dự. Dù vậy, trong một số trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, hành vi này có thể được xem xét trong khuôn khổ luật hình sự Canada, nhưng điều này rất hiếm xảy ra vì liên quan đến quyền tự do ngôn luận được Hiến chương Quyền và Tự do của Canada bảo vệ.
Khi một người cảm thấy bị xúc phạm do những thông tin sai sự thật được đăng tải công khai, họ thường bắt đầu bằng cách gửi thư yêu cầu gỡ bỏ nội dung hoặc cảnh báo về hành vi phỉ báng. Nếu không đạt được thỏa thuận, người đó có thể tiến hành nộp đơn kiện ra tòa án dân sự như Tòa King's Bench hoặc Tòa Án Cấp Tỉnh của Alberta, tùy vào mức độ thiệt hại và số tiền yêu cầu bồi thường. Sau đó, bị đơn sẽ nhận được văn bản pháp lý gọi là “statement of claim”, trong đó liệt kê rõ nội dung cáo buộc và số tiền yêu cầu bồi thường. Bị đơn cần phản hồi đúng thời hạn bằng cách nộp bản “statement of defence” trong vòng 20 ngày nếu cư trú tại Alberta.
Sau giai đoạn nộp đơn và phản hồi, hai bên bước vào quá trình chuẩn bị xét xử, bao gồm trao đổi chứng cứ, thẩm vấn trước phiên tòa, và có thể có buổi hòa giải. Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận, vụ việc sẽ được đưa ra xét xử tại tòa. Tại phiên tòa, người khởi kiện phải chứng minh rằng bị đơn đã công bố thông tin sai sự thật, thông tin đó gây tổn hại rõ rệt đến danh dự hoặc tài chính, và không có bất kỳ căn cứ pháp lý nào như quyền bình luận hợp lý, lợi ích công cộng hoặc tính xác thực để biện minh.
Nếu tòa xác định bị đơn có hành vi phỉ báng bằng văn bản, người đó có thể bị buộc bồi thường thiệt hại tài chính, tinh thần, và danh tiếng. Trong trường hợp hành vi có tính chất ác ý, bị đơn có thể phải bồi thường thêm gọi là punitive damages. Ngoài ra, tòa có thể yêu cầu bị đơn công khai xin lỗi, gỡ bỏ nội dung đã đăng tải, hoặc cấm tiếp tục đề cập đến người bị hại. Tuy nhiên, vì đây là một vụ kiện dân sự, bị đơn sẽ không bị án tù.
Việc bị tố cáo phỉ báng là vấn đề pháp lý nghiêm trọng và người bị cáo buộc nên thuê luật sư. Luật sư sẽ đánh giá liệu thông tin đã đăng tải có được luật pháp bảo vệ không, đồng thời hướng dẫn cách phản hồi đúng quy trình, thương lượng giải quyết ngoài tòa và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của thân chủ. Họ cũng có thể giúp tránh các sai sót thủ tục và xây dựng lập luận pháp lý mạnh mẽ để chống lại cáo buộc.
Một ví dụ điển hình là một người dùng Facebook đã đăng bài tố một chủ doanh nghiệp ở Edmonton lừa đảo khách hàng. Bài đăng lan truyền nhanh chóng và làm tổn hại đến danh tiếng lẫn doanh thu của doanh nghiệp. Nếu nội dung bài viết sai sự thật và không có bằng chứng xác thực, chủ doanh nghiệp có thể kiện người đăng bài vì tội phỉ báng bằng văn bản. Nếu tòa đồng ý với lập luận của nguyên đơn, người đăng bài có thể bị buộc gỡ nội dung, xin lỗi công khai và bồi thường thiệt hại.
Một ví dụ khác là trường hợp một phụ huynh viết blog tố cáo giáo viên của con mình có hành vi lạm dụng học sinh mà không có bằng chứng cụ thể. Sau khi được xác minh là sai sự thật, giáo viên hoàn toàn có quyền kiện người viết blog vì hành vi phỉ báng. Nếu được xử thắng kiện, giáo viên có thể được bồi thường thiệt hại về tinh thần, danh tiếng và yêu cầu công khai cải chính thông tin.
Trong môi trường mạng ngày nay, việc chia sẻ thông tin sai lệch một cách vô ý thức có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Dù ai cũng có quyền tự do ngôn luận, nhưng quyền đó không cho phép phỉ báng người khác. Trước khi đăng tải điều gì có thể ảnh hưởng đến uy tín người khác, hãy luôn xác minh thông tin và cân nhắc kỹ hậu quả.
Nếu quý vị cần hỗ trợ sắp xếp lịch hẹn với luật sư hoặc dịch vụ thông dịch tại văn phòng luật sư và tòa án, vui lòng gọi: Phillip, Phương Lâm: 780-863-5931
by Vietcan Support Association.
