📝 Khi Không Có Hợp Đồng Tiền Hôn Nhân
*** Lưu ý: Chúng tôi không phải là luật sư và không đưa ra tư vấn pháp lý. Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và giáo dục.
Ở Canada, nếu không có hợp đồng tiền hôn nhân (prenuptial) hay thỏa thuận chung sống (cohabitation agreement), việc chia tài sản sẽ được điều chỉnh theo Family Law Act hoặc các luật tương đương của tỉnh bang hoặc lãnh thổ.
1. Áp Dụng Luật Mặc Định
Nếu không có hợp đồng hôn nhân, chia tài sản sẽ theo luật gia đình của tỉnh/territory:
- Ontario: Family Law Act (R.S.O. 1990, c. F.3)
- British Columbia: Family Law Act (SBC 2011, c. 25)
Các tỉnh khác cũng có các nguyên tắc tương tự.
2. Chia Tài Sản Khi Không Có Hợp Đồng Hôn Nhân
A. Tài Sản Hôn Nhân (Family Property)
- Bao gồm hầu hết tài sản mà vợ hoặc chồng có được từ ngày kết hôn đến ngày ly thân.
- Bao gồm cả tăng giá trị của tài sản mà một bên sở hữu trước hôn nhân.
Ví dụ:
- Nhà chung (matrimonial home)
- Tài khoản ngân hàng và đầu tư
- Xe cộ, thuyền và các vật dụng lớn khác
- Quỹ hưu trí, RRSP tích lũy trong hôn nhân
- Cổ phần hoặc doanh nghiệp phát triển trong hôn nhân
B. Tài Sản Riêng (Excluded/Separate Property) Một số tài sản được loại trừ khỏi việc chia đều, nhưng chỉ loại trừ giá trị ban đầu, không loại trừ tăng giá trị:
- Tài sản sở hữu trước hôn nhân (giá trị gốc)
- Quà tặng hoặc thừa kế nhận được trong hôn nhân (nếu giữ riêng)
- Tiền bồi thường thương tích cá nhân
- Một số tài sản thuộc quỹ tín thác (trust)
Lưu ý: Nếu tài sản riêng bị trộn lẫn với tài sản chung (ví dụ: bỏ tiền thừa kế vào nhà chung), tài sản đó có thể mất trạng thái riêng.
C. Quy Tắc Nhà Chung (Matrimonial Home)
Ở hầu hết các tỉnh (nhất là Ontario):
- Nhà chung là đặc biệt — cả hai vợ chồng đều có quyền sở hữu như nhau khi còn hôn nhân.
- Ngay cả khi một bên sở hữu trước hôn nhân, giá trị toàn bộ của nhà vẫn được chia khi ly thân, không chỉ tăng giá trị.
Đây là điểm khác biệt quan trọng so với các tài sản khác.
3. Cân Bằng Tài Sản Ròng Gia Đình (Ontario Model)
Tại Ontario, chia tài sản theo công thức Equalization of Net Family Property (NFP):
Tính Tài sản Ròng Gia đình (NFP) của mỗi vợ/chồng:
- Giá trị tài sản tại thời điểm ly thân
- Trừ nợ nần
- Trừ tài sản sở hữu trước hôn nhân (và một số loại ngoại lệ)
- Người có NFP cao hơn phải trả cho người còn lại một nửa chênh lệch.
Ví dụ:
- NFP của vợ/chồng A = $500,000
- NFP của vợ/chồng B = $300,000
- Chênh lệch = $200,000 → Thanh toán cân bằng = $100,000 từ A sang B
4. Nợ Nần
- Nợ phát sinh trong hôn nhân được tính vào NFP, giảm số tài sản phải chia.
- Nợ chung vẫn do cả hai vợ/chồng chịu trách nhiệm.
5. Trợ Cấp Vợ/Chồng & Quyền Nuôi Con
Ngay cả khi không có hợp đồng tiền hôn nhân:
- Trợ cấp vợ/chồng dựa trên nhu cầu và khả năng thanh toán (tham khảo Spousal Support Advisory Guidelines).
- Quyền nuôi con và trợ cấp nuôi con dựa trên lợi ích tốt nhất của trẻ, không phụ thuộc vào việc chia tài sản.
6. Rủi Ro Khi Không Có Hợp Đồng Hôn Nhân
- Không thể loại trừ quy tắc chia giá trị nhà chung.
- Tài sản bạn mang vào hôn nhân có thể bị chia nếu tăng giá trị trong thời gian hôn nhân.
- Mất khả năng tự đặt ra quy tắc chia tài sản trước hôn nhân.
by Vietcan Support Association.